2024 Ekonomik Gelişmeler: Büyüme, Enflasyon ve Dış Ticaret Analizi
2024 yılına yaklaşırken Türkiye ekonomisindeki büyüme, enflasyon ve dış ticaret verileri değerlendiriliyor. Ekonomik durgunluk ve enflasyon beklentileri üzerine detaylı bir analiz sunuluyor.
2024 Ekonomik Gelişmeler: Büyüme, Enflasyon ve Dış Ticaret Analizi
2024’ü geride bırakmaya sayılı günler kaldı. Bu yazıda, Türkiye ekonomisinde büyüme, enflasyon, dış ticaret, cari açık ve finansman ile bütçe ve borçlanma verileri değerlendirilecektir. 2023 yılına kıyasla enflasyon ve büyüme verilerindeki gelişmeler, beklenildiği gibi gerçekleşmiştir.
Ekonomik Büyüme ve Enflasyon Verileri
2023 yılına kıyasla enflasyon ve büyüme verilerindeki gelişmeler, beklenildiği gibi olmuştur. Türkiye ekonomisi II. ve III. çeyrekte yüzde 0,2 küçülmüş ve teknik resesyona girmiştir. Bu durumu etkileyen faktörlerden biri, “ekonomik büyümeden taviz vermeden enflasyonun düşürüleceğine” dair siyasi söylemlerin azalmasıdır.
III. çeyrekte inşaat sektörü, ekonomik aktiviteyi sürükleyici sektör olarak öne çıkmıştır. Sanayi sektörü ise yüzde -2,2 küçülmüştür. Tüketim yavaşlasa da bir önceki çeyreğe göre daha canlıdır. Hane halkı tüketimi, son büyüme verisine 2,2 puan katkı sağlamıştır.
Sanayi Üretimi ve Enflasyon Gelişmeleri
Üretimde sanayinin yerine işaret eden sanayi üretimi endeksi, 2024 Haziran ayında negatif bölgeye girmiştir. Ekim ayı sanayi üretim endeksi yüzde -3,1 olarak gerçekleşmiştir. Yıllık bazda endeksteki değişim, yüksek teknolojide yüzde -13,1, orta-yüksek teknolojide yüzde -6, imalatta yüzde -3,3, ara malında yüzde -2,7 ve sermaye malında ise yüzde -9,3 olarak kaydedilmiştir.
Enflasyon, Mayıs ayında yüzde 75’e kadar yükselmiştir. Temmuz ve Ağustos aylarında baz etkisiyle yüzde 51,97’ye gerilemiştir. TCMB, sıkı duruşunu korusa da, kasım ayında yıllık enflasyon yüzde 47,09’da kalmıştır. TCMB, yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 44’e yükseltmiştir.
Finansal Gelişmeler ve Cari Açık
TCMB, politika faizini 250 bps indirim ile 47,5 düzeyine getirmiştir. Bu indirimin, daralan ekonomi için kredi olanağı yaratması ve finans kapitalin canlanması olarak okunması mümkündür. Ancak, enflasyonla mücadeleye de mola verdirtebilir.
2023 yılı Ocak-Ekim döneminde cari açık 36 milyar dolar iken, 2024 yılının aynı döneminde 3,3 milyar dolara gerilemiştir. Yıllık bazda cari açıkta gerileme kaydedilmiştir. Dış ticaret açığı, ihracat ve ithalat rakamları, geçen yılın aynı dönemine göre farklılık göstermiştir.
Kamu Maliyesi ve Bütçe Açığı
Kamu maliyesindeki görünüm, 2024’te pek parlak değildir. Bütçe açığı, ilk on bir ayda 1,277 milyar TL’ye ulaşmıştır. 2024 yılı için öngörülen bütçe açığı ise 2,652 milyar TL’dir. Hükümetin yılın kalan son ayında 1,375 milyar TL daha bütçe gideri gerçekleştirme alanı bulunmaktadır.
Mali disiplin açısından önemli bir gösterge olan faiz dışı fazla, bütçedeki artan borç faiz yükü nedeniyle zor bir durumdadır. Hazine’nin iç ve dış borç stokundaki artış, 2024 yılında da devam etmektedir.
Sonuç ve Gelecek Beklentileri
2024 büyüme tahmini, OVP’ye göre yüzde 4, enflasyon tahmini ise yüzde 41,5’tir. Ancak, büyüme tahminleri yıl içinde düşürülmüştür. Türkiye'nin 2024 büyüme tahmini, IMF tarafından yüzde 3’e indirilmiştir.
Ekonomik güven endeksi, 2024 yılının başında 99,4 iken, yılı 97,1 seviyesinde tamamlamak üzere görünmektedir. Ekonomideki daralmaya rağmen, enflasyon beklentileri hane halkı ve reel sektör açısından yüksek seyretmektedir.
