2024 Ekonomik Göstergeleri: Büyüme, Enflasyon ve Dış Ticaret Analizi
2024 yılına yaklaşırken Türkiye ekonomisinin büyüme, enflasyon, dış ticaret ve cari açık verileri değerlendirilmektedir. Ekonomik durumu anlamak için önemli göstergeler ele alınmaktadır.
2024 Ekonomik Göstergeleri: Büyüme, Enflasyon ve Dış Ticaret Analizi
2024 yılına yaklaşırken Türkiye ekonomisinin büyüme, enflasyon, dış ticaret ve cari açık verileri değerlendirilmektedir. Ekonomik durumu anlamak için önemli göstergeler ele alınmaktadır. Bu yazıda, 2023 yılına kıyasla yaşanan gelişmeler ve ekonomik göstergelerin durumu incelenecektir.
Ekonomik Büyüme ve Enflasyon Verileri
2023 yılına kıyasla enflasyon ve büyüme verilerindeki gelişme beklendiği gibi oldu. Türkiye ekonomisi II. ve III. çeyrekte yüzde 0,2 küçüldü ve teknik resesyona girdi. III. çeyrekte inşaat sektörü ön plana çıkarak ekonomik aktiviteyi sürükleyici sektör oldu. Sanayi sektörü ise yüzde -2,2 küçüldü.
Tüketim yavaşlasa da bir önceki çeyreğe göre daha canlıydı. Hane halkı tüketimi son büyüme verisine 2,2 puan katkı sağladı. Ancak devletin nihai tüketim harcamaları üçüncü çeyrekte eksi bölgedeydi. Kamu sektörü bu kez büyümeye katkı sağlamadı.
Sanayi Üretimi ve Enflasyon Gelişmeleri
Sanayi üretimi endeksi 2024 Haziran ayında negatif bölgeye girdi ve Ekim ayında yüzde -3,1 olarak gerçekleşti. Yıllık bazda endeksteki değişim yüksek teknolojide yüzde -13,1, orta-yüksek teknolojide yüzde -6, imalatta yüzde -3,3 olarak kaydedildi. Bu veriler, üretim ve katma değerin düştüğünü gösteriyor.
Enflasyon, Mayıs ayında yüzde 75’e kadar yükseldi. Temmuz ve Ağustos aylarında baz etkisiyle yüzde 51,97’ye geriledi. TCMB, Kasım ayında yıllık enflasyonu yüzde 47,09 olarak açıkladı. Ancak, TCMB yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 44’e yükseltti.
Finansal Gelişmeler ve Cari Açık
TCMB, politika faizini 250 bps indirim ile 47,5 düzeyine getirdi. Bu indirimin, daralan ekonomi için kredi olanağı yaratması ve finans kapitalin canlanması olarak yorumlanabilir. Ancak, enflasyonla mücadelede süreç uzadıkça fiyatlamalar gerçeği yansıtmaktan uzaklaştı.
2023 yılı Ocak-Ekim döneminde cari açık 36 milyar dolar iken, 2024 yılının aynı döneminde 3,3 milyar dolara geriledi. Yıllık bazda cari açıkta gerileme kaydedildi. Dış ticaret açığı, ihracat ve ithalat rakamları geçen yılın aynı dönemine göre farklılık gösterdi.
Kamu Maliyesi ve Bütçe Açığı
Kamu maliyesindeki görünüm 2024’te pek parlak değildi. Bütçe açığı ilk on bir ayda 1,277 milyar TL’ye ulaştı. 2024 yılı için öngörülen bütçe açığı ise 2,652 milyar TL olarak belirlendi. Hükümetin yılın kalan son ayında 1,375 milyar TL daha bütçe gideri gerçekleştirme alanı bulunuyor.
Mali disiplin açısından önemli bir gösterge olan faiz dışı fazla, bütçedeki artan borç faiz yükü nedeniyle zor elde ediliyor. Hazine’nin iç ve dış borç stokundaki artış 2024 yılında da devam etti.
Gelecek Beklentileri ve Sonuç
2024 büyüme tahmini OVP’ye göre yüzde 4, enflasyon tahmini ise yüzde 41,5’tir. Ancak, büyüme tahminleri yıl içinde düşürülmüştür. Türkiye'nin 2024 büyüme tahmini yüzde 3,6 olarak açıklanmıştır.
Sonuç olarak, 2024 yılı için ekonomik göstergeler karamsar bir tablo çizmektedir. Katma değerli üretim modeline ve reformlara geçiş için hazırlık sürecinin zaman kaybetmeden başlaması gerekmektedir.
