Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan analiz, 2025 yılında Ramazan ayının gıda enflasyonuna etkisini 0,5 puan olarak hesaplıyor. Bu analiz, gıda fiyatlarındaki artışların Ramazan ayı ile ilişkisini detaylandırıyor. TCMB'nin blog yazısında, gıda fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artışların Ramazan ayı etkisi ile bağlantılı olduğu değerlendiriliyor.
TCMB Kıdemli Ekonomist Aslıhan Atabek Demirhan, Uzman Yardımcısı Muhammed Bahça ve Yardımcı Ekonomist S. Simin Bayraktar tarafından kaleme alınan yazıda, Ramazan ayının üretim ve fiyatlar üzerindeki önemine dikkat çekiliyor. Analiz, 2003-2024 yıllarına ait aylık enflasyon verilerini kullanarak gıda ve alkolsüz içecekler ile işlenmiş ve işlenmemiş gıda fiyatlarının etkilerini inceliyor.
Yapılan çalışmalar, Ramazan ayının gıda enflasyonu kalemleri üzerinde farklı etkileri olduğunu ortaya koyuyor. Gıda ve alkolsüz içecekler genelinde Ramazan ayının eş zamanlı etkisine ek olarak öncü ve gecikmeli etkilerin olduğu belirleniyor. İşlenmiş gıda aylık enflasyonu üzerinde ise anlamlı bir etkisinin olmadığı görülüyor.
Ramazan ayının işlenmemiş gıda fiyatları üzerindeki etkisini daha detaylı incelemek amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verileri kullanılıyor. Bu veriler, gıda perakende sektöründe önemli paya sahip zincir marketler ile yerel marketlere ait günlük fiyat verilerini içeriyor. Seçilen işlenmemiş gıda ürünleri için oluşturulan fiyat endeksleri, Ramazan ayına özgü farklılaşmalara işaret ediyor.
Kırmızı et ve tavuk eti fiyatlarında Ramazan ayı öncesinde başlayan artış eğilimi, Ramazan ayı boyunca ivmelendiği gözlemleniyor. Ramazan ayı sonrasında ise fiyatların görece ılımlı seyrettiği dikkat çekiyor. Bakliyat fiyatları Ramazan ayı içerisinde yükselirken, öncesi ve sonrası dönemlerde ise yatay seyir izliyor.
Yumurta fiyatlarında Ramazan ayı itibarıyla artış, sonrası dönemde ise düşüş izleniyor. İncelenen tüm ürünlerde Ramazan ayına bağlı fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğu belirtiliyor. Gıda kaynaklı doğrudan etki, 0,5 puan olarak hesaplanıyor.
2025 yılında Ramazan ayının şubat ve mart aylarında işlenmemiş gıda enflasyonunda sırasıyla 1,16 ve 3,53 puan; gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonunda ise 0,75 ve 1,09 puan yukarı yönlü etki oluşturduğu ifade ediliyor. Bu bağlamda, 2025 yılı Mart ayında gıda fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artışlarda Ramazan ayı etkisinin olduğu değerlendiriliyor.