İstanbul'da Kira Artışları ve Kentsel Dönüşümde Destek Yetersizliği
İstanbul'da kira artışları son bir yılda %44, son iki yılda ise %136'yı aştı. Kentsel dönüşüm sürecinde kiracılara sağlanan destek yetersiz kalıyor. Uzmanlar, kira desteğinin artırılması gerektiğini vurguluyor.
İstanbul'da Kira Artışları ve Kentsel Dönüşümde Destek Yetersizliği
İstanbul’da kira artışı son 1 yılda yüzde 44’ü, son 2 yılda yüzde 136’yı aştı. Konut değerleme platformu Endeksa’nın verilerine göre İstanbul’da kiralar ortalama 27 bin 19 TL’ye ulaştı. Kentsel dönüşüm süreci megakentin gündeminden düşmezken, kentsel dönüşümde kiracı ve mülk sahiplerine yapılan yardım ise aylık sadece 8 bin lira olarak belirlenmiştir.
Kira Artışları ve Kentsel Dönüşüm Süreci
Ülke genelinde süren barınma krizi, özellikle İstanbul’da gittikçe derinleşmektedir. Sarıyer’de kira ortalamasının 64 bin 266 TL, Beşiktaş’ta 59 bin 283 TL, Kadıköy’de ise 52 bin 745 TL’ye kadar ulaşması, kentsel dönüşümde kira desteğinin ne kadar yetersiz kaldığını gözler önüne sermektedir. İstanbul için verilen kira desteği 2018’de 960 liraydı ve bu rakam 2018’den bu yana yüzde 733 artmıştır.
Ancak İstanbul’da kira ortalamasındaki artış, Ocak 2018’den bu yana yüzde 1.225’e kadar çıkmıştır. Kentsel dönüşümde kira desteğinden ev sahiplerinin 18 ay, kiracıların ise yalnızca 2 ay faydalanabildiği belirtilmektedir. Kentsel Dönüşüm Avukatı Avukat Çiğdem Kezer, “8 bin liralık destek, kiracının da ev sahibinin de ancak küçük miktarda ödemelerine destek olur” demektedir.
Kira Desteğinin Yetersizliği
Kezer, desteğin 20-25 bin lira bandına çıkarılması gerektiğini vurgulamaktadır. Söz konusu desteğin kiracılara taşınma bedeli olarak verildiği ifade edilmektedir. Ancak toplam taşınma bedelinin günümüz koşullarında İstanbul’da 60-70 bin liraya kadar çıktığı düşünülmektedir. Kiracılara verilen toplam destek de bu rakama çıkarılmalıdır.
Gayrimenkul Hukuku Uzmanı, Avukat Ali Güvenç Kiraz, kentsel dönüşümde verilen kira desteğinin düşük kaldığını ve kiracılar için durumun daha da zor olduğunu belirtmektedir. Kiraz, “Eski bir evde kalan bir kişi 10 bin lira kira ödüyor diyelim. Oturduğu ev kentsel dönüşüm sürecine girince, kiraların geldiği nokta nedeniyle eski eve çıkmak istiyor” demektedir.
Kiracıların Durumu ve Çözüm Önerileri
Kiraz, eski ev bulamayan kiracıların açıkta kalma riski ile karşı karşıya olduğunu ifade etmektedir. Kentsel dönüşümde verilen kira desteğinin kiracılar lehine geliştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Kiracılara verilen desteğin en az 15 bin liraya çıkarılması gerektiği belirtilmektedir.
Destek süresinin de 6 ayı bulması gerektiği ifade edilmektedir. İki ay için toplamda verilen 16 bin liranın hiçbir etkisi yoktur. Avukat Ali Güvenç Kiraz, “Türkiye’de barınma krizi var, ev sahipliği oranı azaldı, kiracı sayısı arttı” demektedir. Kiracı-ev sahibi davalarının sonuçlanmasının 3-4 yılı bulduğu göz önüne alındığında, kiracıların durumu daha da zorlaşmaktadır.
